Na Meáin Seirbhíse Poiblí

Is eagraíochtaí meán iad na Meáin Seirbhíse Poiblí atá faoi úinéireacht phoiblí agus a mhaoinítear go poiblí agus a sholáthraíonn ábhar a bhaineann le riachtanais dhaonlathacha, shóisialta agus chultúrtha shochaí na hÉireann atá saor ag pointe an tomhaltais.

In Éirinn, tá ár n-eagraíochtaí Meán Seirbhíse Poiblí—RTÉ agus TG4—ceadúnaithe ag an Aire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán agus rialaithe ag Coimisiún na Meán.

Tá RTÉ páirtmhaoinithe ag an táille cheadúnais agus páirtmhaoinithe ag ioncam tráchtála. Tá sainchúram leathan ar RTÉ, agus tá freagracht air as seirbhísí raidió agus teilifíse a sholáthar i mBéarla agus i nGaeilge araon. Tá sé de cheangal ar RTÉ freagairt do leasanna agus d’ábhair imní an phobail uile laistigh d’oileán na hÉireann, agus aird ar leith á tabhairt ar ghnéithe a dhéanann idirdhealú idir an cultúr sin agus, go háirithe, an Ghaeilge.

á TG4 páirtmhaoinithe ag Státchiste na hÉireann, le hioncam breise ó aer-am tráchtála a dhíol. Tá TG4 freagrach as seirbhís teilifíse a sholáthar a bhfuil a raon clár i nGaeilge go príomha. Léiríonn cláir TG4 na gnéithe éagsúla atá i gcultúr oileán na hÉireann ar fad agus aird ar leith á tabhairt ar ghnéithe a dhéanann idirdhealú idir an cultúr sin agus, go háirithe, na réigiúin Ghaeltachta (Gaeilge).

Ceanglaítear ar sheirbhísí RTÉ agus TG4 araon a bheith ar fáil, a mhéid is indéanta le réasún, do phobal uile oileán na hÉireann. Ní mór carachtar seirbhíse poiblí a bheith ag gach seirbhís agus ní mór iad a bheith saor in aisce le craoladh. Tá cuspóirí poiblí, feidhmeanna agus oibleagáidí reachtúla RTÉ agus TG4 leagtha amach in ailt 113 go 116 (RTÉ) agus 117 go 119 (TG4) den Acht Craolacháin, 2009 (arna leasú).

Cuirtear maoiniú ar fáil ar bhonn bliantúil faoi láthair. Chomhaontaigh an Rialtas córas leasaithe maoinithe phoiblí ilbhliantúil do RTÉ i mí Iúil 2024, córas ina bhfuil córas na gceadúnas teilifíse agus tacaíocht ón Státchiste.

Déantar foráil san Acht Craolacháin, 2009 (arna leasú) freisin maidir le ceadúnú agus maoirseacht Theilifís an Oireachtais, ar seirbhís craolacháin i leith Thithe an Oireachtais í.

An méid a dhéanaimid

Mar rialtóir, cinntímid go ndéanann eagraíochtaí Meán Seirbhíse Poiblí an méid seo a leanas:

  • trédhearcacht agus cuntasacht a léiriú maidir leis an úsáid a bhaineann siad as cistí poiblí, i gcomhréir le ceanglais dhlí na hÉireann agus an dlí Eorpaigh; agus
  • an leibhéal seirbhíse a bhfuil súil ag an lucht féachana/éisteachta leis a chur ar fáil dóibh.

Gach bliain, déanaimid measúnú ar Ráitis Bhliantúla maidir le Gealltanais Feidhmíochta RTÉ agus TG4 agus déanaimid athbhreithniú bliantúil ar mhaoiniú poiblí don dá eagraíocht. Ina theannta sin, gach cúig bliana, déanaimid athbhreithniú ar leordhóthanacht an mhaoinithe phoiblí chun a chur ar chumas RTÉ agus TG4 a gcuid oibleagáidí reachtúla a chomhlíonadh. Déanaimid Measúnuithe Tionchair Earnála agus Measúnuithe Comhfhiontair freisin nuair is gá.

Tá ár gcuid oibre neodrach ó thaobh ardáin de agus cuimsítear léi gach seirbhís (teilifís, raidió, digiteach) a sholáthraíonn eagraíochtaí Meán Seirbhíse Poiblí.

Tá Coimisiún na Meán dírithe ar dhaoine agus ar an lucht féachana/éisteachta, ag feidhmiú le muinín, ionracas agus misneach agus ag seachadadh tionchair trí chinnteoireacht neamhspleách.

Creidimid go bhfuil sé riachtanach go ndéanfaidh eagraíochtaí Meán Seirbhíse Poiblí in Éirinn an méid seo a leanas:

  • dul i mbun nuálaíochta agus ceangal le riachtanais lucht féachana/éisteachta na hÉireann a spreagadh;
  • iolrachas tuairimí agus dearcthaí a chur ar fáil;
  • éagsúlacht chultúr agus thaithí na hÉireann a léiriú;
  • a bheith siad slán, inbhuanaithe, trédhearcach agus cuntasach; agus
  • a bheith in ann a gcion ríthábhachtach a dhéanamh i sochaí fheidhmiúil, oscailte agus dhaonlathach.