Dhá Scéim Iriseoireachta ar fiú 5 mhilliún Euro iad ar oscailt le haghaidh comhairliúcháin

Tacóidh Scéimeanna um Dhaonlathas Áitiúil agus Tuairisciú Cúirte le hearnáil na meán agus le hiriseoireacht ardchaighdeáin araon i ngach contae in Éirinn

Tá Coimisiún na Meán ag lorg tuairimí an phobail faoi dhá scéim nua iriseoireachta a bhfuil sé mar aidhm acu clúdach na n-údarás áitiúil agus éisteachtaí cúirte dúiche a fhorlíonadh agus a mhéadú. Tá na scéimeanna á mbunú lena chinntiú go mbeidh teacht ag gach duine ar nuacht ina gceantair féin agus go mbeidh an nuacht a fhaigheann siad iontaofa agus cruinn. 

Tá na Scéimeanna bunaithe ar mholtaí ó Thuarascáil Choimisiún Thodhchaí na Meán agus tá siad á mbunú ar bhonn riaracháin a bhuí le maoiniú atá daingnithe ag an Aire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán, Catherine Martin TD.

Beidh na Scéimeanna nua iriseoireachta oscailte d’iarratais ó iriseoirí, ó eagraíochtaí meán, lena n-áirítear ardáin chraolta, chlóite agus ar líne, sa Ghaeilge agus sa Bhéarla araon Cinnteoidh Coimisiún na Meán go mbeidh gach ábhar a mhaoinítear faoi na Scéimeanna ar fáil i nGaeilge agus i mBéarla ar thairseach ar líne, áit a ndéanfar an t-ábhar a chartlannú freisin. 

Ag trácht dó ar sheoladh an chomhairliúcháin ar na Scéimeanna atá beartaithe, dúirt Rónán Ó Domhnaill, Coimisinéir Forbartha na Meán ag Coimisiún na Meán: “Cinnteoidh an €5 mhilliún atá ar fáil faoi na Scéimeanna seo gur féidir leis na meáin áitiúla leanúint ar aghaidh ag comhlíonadh a róil ríthábhachtaigh i dtuairisciú ar ábhair a bhaineann le leas an phobail agus rochtain ar fhaisnéis iontaofa, ar ardchaighdeán a fheabhsú. Neartóidh sé seo iolracht, feabhsóidh sé rochtain shaoránaigh na hÉireann ar fhaisnéis iontaofa ar ardchaighdeán ar ghnóthaí poiblí na hÉireann sa Ghaeilge agus sa Bhéarla araon, tacóidh sé le teacht aniar earnálacha na meán nuachta agus cumasóidh sé díospóireacht shaor agus oscailte ar ábhair chun leas an phobail agus ábhair a bhfuil tábhacht ag baint leo, agus rannpháirtíocht i sochaí dhaonlathach ag saoránaigh eolasacha. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis an Aire Catherine Martin as a tacaíocht do na Scéimeanna sin.”

Tá Coimisiún na Meán ag lorg tuairimí anois maidir leis an gcur chuige atá beartaithe don dá Scéim mar chuid de phróiseas comhairliúcháin phoiblí. Is féidir eolas faoin bpróiseas Comhairliúcháin a fháil anseo:

Déanfaidh Coimisiún na Meán na Scéimeanna a thabhairt chun críche agus a sheoladh tar éis an chomhairliúcháin.

Dáileann Coimisiún na Meán maoiniú de bheagnach €800k chun tacú le réimse gníomhaíochtaí ar na meáin

50 tionscadal tacaithe faoin gClár Foghlama agus Forbartha Earnála agus faoin Scéim Urraíochta

I measc na dtograí a bhfuil maoiniú faighte acu faoi Chlár Foghlama agus Forbartha Earnála agus  Scéim Urraíochta Choimisiún na Meán tá; clár meán cruthaitheach a dhíríonn ar dhaoine óga ó chúlraí faoi ghannionadaíocht, ar ioncam íseal agus de mhionlaigh eitneacha (clár Wideshot de chuid Gorm Media) chomh maith le líonra forbartha de dhaoine cumasacha ag dul i ngleic le heaspa éagsúlachta inscne i dtionscail scáileán na hÉireann (X-Pollinator).

Tacaíonn an dá chlár maoinithe le heagraíochtaí, líonraí agus grúpaí ionadaíocha chun réimse tograí, clár traenála, imeachtaí agus gníomhaíochtaí a chur ar fáil ar fud earnáil na meán. San iomlán, bronnadh beagnach €800k ar 50 tionscadal i mbliana.

Leithdháileadh €550k faoin gClár Foghlama agus Forbartha Earnála chun cur le hinbhuanaitheacht, cruthaitheacht agus éagsúlacht na meán. Tá maoiniú faighte ag naoi ngréasándéag a dhéanann ionadaíocht ar na meáin tráchtála agus phobail; grúpaí dírithe ar thionscal ar leith cosúil le léiritheoirí, beochantóirí agus iriseoirí; eagraíochtaí abhcóideachta ar inscne, comhionannas agus ionchuimsitheacht, agus ar chur chun cinn na Gaeilge.

Leanfar den tacú le Clár Learning Waves do Chéimithe le hIriseoireacht faoin gClár Foghlama agus Forbartha Earnála in 2024. Bronnann an clár seo intéirneacht ar dheichniúr céimithe iriseoireachta ar fud fad na hÉireann i stáisiún raidió tráchtála áitiúil. Beidh béim leagtha orthu seo a leanas i gclár2024;ábhar nuachta le haghaidh ardáin éagsúla, scríbhneoireacht scripte do nuacht, tuairisciú cúirte agus cur chun cinn agus cruthú ábhair i nGaeilge.

Taobh amuigh de sin, bronnadh níos mó ná €245k de mhaoiniú do 30 iarratasóirfaoi Scéim Urraíochta Choimisiún na Meán.  Tacaíonn seo le himeachtaí agus gníomhaíochtaí atá bainteach leis na meáin atá ag teacht le, agus chun feasacht a mhéadú ar, ról agus obair an Choimisiúin. I measc na n-imeachtaí urraithe tá féilte a chuireann le feiceálacht ábhar closamhairc atá ábhartha ó thaobh cultúir de do lucht féachana na hÉireann, agus searmanais bhronnta a leagann béim ar an tallann agus ar an gcruthaitheacht éagsúil ar fud earnáil na meán.  I measc na n-imeachtaí urraithe a dhíríonn ar ghnéithe eile de chúram Choimisiún na Meán tá ceardlann litearthachta sna meáin, Gradaim na Meán Meabhairshláinte, agus Tionól Páistí agus Daoine Óga ar Bhulaíocht ar Líne.

Ag trácht dó, dúirt Coimisinéir um Fhorbairt na Meán, Rónán Ó Domhnaill: “Tá lúcháir ar Choimisiún na Meán a bheith in ann breis agus trí cheathrú milliún euro a infheistiú chun tacú leis na meáin Ghaeilge tríd an gClár Foghlama agus Forbartha Earnála agus an Scéim Urraíochta i mbliana. Tá na tionscadail mhaoinithe ag teacht lenár n-aidhm chun tírdhreach meán atá rathúil, éagsúil agus sábháilte a fhorbairt. Is tionscadail thar a bheith luachmhar iad seo a oibríonn chun earnáil na meán a shaibhriú dár lucht féachana agus éisteachta.”

Agus Bainisteoir Tionscadail Learning Waves Teresa Hanratty ag labhairt ar an leithdháileadh maoinithe a bhaineann leis, dúirt sí: “Tá an-áthas orainn go bhfuil maoiniú faighte againn arís i mbliana don Chlár do Chéimithe le hIriseoireacht. Tá an-tábhacht ag baint le cláir mhaoinithe agus forbartha an Choimisiúin d’earnáil na meán agus cuireann ár ngradam i mbliana ar ár gcumas leanúint dár gclár intéirneachta, ag cur conair ar fáil d’iriseoirí nua taithí thar a bheith luachmhar a fháil chomh maith le hiriseoirí úra cumasacha a chur ar fáil don earnáil raidió neamhspleách. D’aithin an Institiúid Foghlama agus Forbartha tionchar an chláir ag Gradaim Foghlama agus Forbartha i mí Mheán Fómhair 2023 nuair a bronnadh an Tionscnamh is Fearr um Fhorbairt Céimithe air. Léiríonn an gradam seo an tionchar suntasach atá ag an gclár seo ar chéimithe agus ar stáisiúin ar fud na hEarnála Raidió Neamhspleách in Éirinn.”

Tá liosta iomlán ar fáil anseo d’fhaighteoirí maoinithe a d’éirigh leo in 2024 faoi Chlár Foghlama agus Forbartha Earnála agus Scéim Urraíochta Choimisiún na Meán.

Imeachtaí an Choimisiúin Eorpaigh i gcoinne TikTok mar gheall ar sháruithe féideartha ar an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha de chuid an Aontais Eorpaigh

Is eol do Choimisiún na Meán gur thionscain an Coimisiún Eorpach imeachtaí foirmiúla i gcoinne TikTok mar gheall ar sháruithe féideartha ar an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha (DSA). Béarfaidh Coimisiún na Meán cúnamh don Choimisiún Eorpach san imscrúdú seo.

Comhlacht na hÉireann chun craoltóirí, seirbhísí ar éileamh agus na meáin ar líne a rialáil, agus chun tacú le forbairt na meán, is ea Coimisiún na Meán. Chuir an Coimisiún fáilte roimh chur i bhfeidhm an Ghnímh um Sheirbhísí Digiteacha de chuid an Aontais Eorpaigh Dé Sathairn seo a chuaigh thart (17.02.2024). Tá an Gníomh i bhfeidhm go hiomlán in Éirinn anois. Soláthrófar, le DSA, rialacha nua maidir leis an tslí a bpléifidh seirbhísí ar líne le hábhar mídhleathach nó an tslí a gcuirfidh siad a rialacha féin i bhfeidhm.

De réir DSA, is iad atá freagrach as maoirseacht a dhéanamh ar Ardáin An-Mhór ar Líne agus Innill Chuardaigh An-Mhór ar Líne an Coimisiún Eorpach agus rialtóir Bhallstát an Aontais Eorpaigh ina bhfuil ceanncheathrú AE ag an tseirbhís. As fiche a dó Ardán An-Mhór ar Líne agus Inneall Cuardaigh An-Mhór ar Líne atá ainmnithe go dtí seo, lena n-áirítear TikTok, tá ceanncheathrú AE trí cinn déag díobh in Éirinn.

Tá Coimisiún na Meán ag obair go dlúth leis an gCoimisiún Eorpach agus le rialtóirí Eorpacha eile agus d’fhreastail sé ar an gcéad chruinniú den Bhord Eorpach um Sheirbhísí Digiteacha inniu (19.02.2024). Grúpa comhairleach neamhspleách is ea an Bord Eorpach um Sheirbhísí Digiteacha. Chuir an Coimisiún Eorpach agus Comhordaitheoirí Seirbhísí Digiteacha na mBallstát an Bord ar bun chun cinnte a dhéanamh de go gcuirtear DSA i bhfeidhm go comhsheasmhach agus go bhfuil na cearta céanna ag úsáideoirí ar fud an Aontais Eorpaigh, beag beann ar an áit a bhfuil na hardáin ar líne bunaithe.

Rachfar i gcomhairle leis an mBord i ndáil le forfheidhmiú DSA agus tabharfaidh sé comhairle faoi shaincheisteanna a thagann chun cinn a bhaineann le DSA. Tig leis cur le treoirlínte agus le hanailís fosta. Ina theannta sin, cuideoidh sé le maoirseacht a dhéanamh ar Ardáin An-Mhór ar Líne agus Innill Chuardaigh An-Mhór ar Líne agus eiseoidh sé tuarascálacha bliantúla faoi na mór-rioscaí sistéamacha agus na dea-chleachtais chun iad a mhaolú.

Coimisiún na Meán tar éis fáiltiú roimh chur i bhfeidhm Acht um Sheirbhísí Digiteacha an AE

Bainfidh rialacha nua de chuid an AE le seirbhísí ar líne ón 17ú Feabhra, 2024, i leith.

Tá Coimisiún na Meán, an foras atá ag Éirinn chun craoltóirí, seirbhísí ar éileamh agus na meáin ar líne a rialáil, agus chun tacú le forbairt na meán, tar éis fáilte a chur inniu (16.02.2024) roimh Acht an AE um Sheirbhísí Digiteacha (ASD) a bhfuiltear ar tí a fhorfheidhmithe agus a thiocfaidh i bhfeidhm ina iomláine in Éirinn agus ar fud an AE ón lá amárach (17.02.2024). Soláthrófar, leis an ASD, rialacha nua maidir leis an tslí a bpléifidh seirbhísí ar líne le hábhar mídhleathach nó conas a chuireann siad a gcuid rialacha féin i bhfeidhm.

Is iad an ASD, an tAcht um Rialáil Sábháilteachta ar Líne agus na Meán, 2022, agus Rialachán an AE um Ábhar Sceimhlitheoireachta ar Líne, le chéile, is bunús le Creat Sábháilteachta Ar Líne foriomlán Choimisiún na Meán. Leis an gCreat seo, beidh seirbhísí digiteacha cuntasach as an gcaoi a gcosnaíonn siad daoine, go háirithe páistí, ó dhochar ar líne agus bainfear leas as chun rialacha a chur i bhfeidhm maidir leis an tslí a bpléann seirbhísí ar líne le hábhar mídhleathach nó díobhálach.

Osclóidh Coimisiún na Meán a ionad teagmhála úsáideora ar an 19ú Feabhra 2024. Cuirfidh an t-ionad teagmhála comhairle ar fáil d’úsáideoirí maidir lena gcearta faoin Acht um Sheirbhísí Digiteacha agus baileoidh sé faisnéis a bheidh ina bhonn eolais do ghníomhaíochtaí maoirseachta agus forfheidhmithe an Choimisiúin. Nuair a thugann úsáideoirí ábhar mídhleathach ar líne faoi deara, ba cheart dóibh aird an ardáin a dhíriú air agus beidh sé de dhualgas ar an ardán stop a chur leis.

Ag labhairt dó ar an ábhar seo, dúirt Cathaoirleach Feidhmiúcháin Choimisiún na Meán, Jeremy Godfrey: “Beidh an ASD ina chuid lárnach de Chreat Sábháilteachta Ar Líne Choimisiún na Meán. Déanfaidh muid an ASD a chur i bhfeidhm le go mbeidh ardáin cuntasach as úsáideoirí a chosaint ar líne, chun íoslaghdú a dhéanamh ar an teagmháil a bhíonn ag páistí le hábhar díobhálach agus chun bunchearta, lena n-áirítear saoirse cainte, a chosaint.” 

Ar a bharr sin, is ionann an ASD agus creat le haghaidh comhoibriú idir Coimisiún an AE agus údaráis náisiúnta rialála ar fud na hEorpa. Tá Coimisiún na Meán freagrach as seirbhísí a bhfuil a gceanncheathrú AE lonnaithe acu in Éirinn a rialáil, agus tá ról ag an gCoimisiún Eorpach maidir le maoirsiú a dhéanamh ar na hardáin agus na hinnill chuardaigh is mó.

Is é a dúirt John Evans, an Coimisinéir um Sheirbhísí Digiteacha: “Déanfaidh an ASD daoine agus grúpaí sochaí sibhialta a chumhachtú chun ardáin a choinneáil cuntasach maidir le bheith ag plé le hábhar mídhleathach. Ba cheart go gcuimhneodh daoine, nuair a thugann siad ábhar mídhleathach faoi deara, é a chur ar a súile d’ardáin le go bhféadfaidh an t-ardán stop a chur leis. Beidh muidne ag plé le hardáin idir mhór agus bheag lena chinntiú go gcomhlíonann siad a gcuid oibleagáidí dlíthiúla. Mar Chomhordaitheoirí Seirbhísí Digiteacha na hÉireann, táimid ag dúil le bheith ag obair go dlúth leis an gCoimisiún Eorpach agus lenár gcomhpháirtithe rialála ar fud na hEorpa lena chinntiú, leis na rialacha nua seo, go gcuirfear chun cinn feabhsúcháin sa tsábháilteacht ar líne agus go gcinnteofar go bhféadfaidh daoine leanúint de bheith ag baint tairbhe as buntáistí na nascachta ar líne.”

Foilsíonn Coimisiún na Meán treoirlínte maidir le clúdach craolacháin reifreann

Tá Treoirlínte foilsithe ag Coimisiún na Meán inniu (14.02.2024) maidir le Clúdach Craolacháin Reifreann.  Tá na Treoirlínte foilsithe roimh na reifrinn ar an 39ú agus an 40ú Leasú ar an mBunreacht atá le bheith ar siúl ar an 8 Márta. Cuirtear na Treoirlínte i bhfeidhm le héifeacht láithreach agus baineann siad le clúdach na reifreann go dúnadh na stáisiún vótála ar an 8 Márta 2024.  

Forbraíodh na Treoirlínte de thoradh fhorálacha Chód maidir le Cothroime, Oibiachtúlacht agus Neamhchlaontacht i gCláir Nuachta agus Cúrsaí Reatha Chód maidir le Cothroime, Oibiachtúlacht agus Neamhchlaontacht i gCláir Nuachta agus Cúrsaí Reatha  agus cuireann siad treoir agus comhairle ar fáil do chraoltóirí faoin mbealach ar féidir cothroime, oibiachtúlacht agus neamhchlaontacht a bhaint amach ina gclúdach d’fheachtais reifreann.

I measc na gcúrsaí a chumhdaítear sna Treoirlínte atá na bealaí éagsúla inar féidir cothroime, oibiachtúlacht agus neamhchlaontachta a bhaint amach, coinbhleachtaí leasa a bhainistiú, fógraíocht pholaitiúil a thoirmeasc, agus pobalbhreitheanna a chlúdach. Pléitear cúrsaí eile lena n-áirítear ionchuir beo ar an aer trí na meáin shóisialta, toirmeasc ar láithreoirí lucht éisteachta nó lucht féachana a spreagadh chun vótáil i bhfabhar nó in aghaidh aon toraidh ar leith sna reifrinn, agus an dualgas le fógraí a dhéantar thar ceann An Choimisiúin Toghcháin (the Electoral Commission) a chur i láthair.

Spreagann na Treoirlínte craoltóirí chun réimse guthanna agus tuairimí a áireamh ina gclúdach, lena n-áirítear meascán de thuairimí a léiríonn éagsúlacht chultúrtha inscne agus shóisialta. Mar a bhí i gceist le treoirlínte roimhe seo, tiocfaidh moratóir ar chlúdach i bhfeidhm ó 2pm ar an lá roimh vótáil agus cuirfear deireadh leis tar éis dhúnadh na stáisiún vótála ar lá na ballóide.

Ag labhairt faoi fhoilsiú na dTreoirlínte, dúirt an Coimisinéir Craoltóireachta, Celene Craig: “Le linn na bhfeachtas reifreann agus díreach go dúnadh na vótaíochta ar an 8 Márta, ní mór do chraoltóirí a chinntiú go mbeidh clúdach na reifreann cóir agus cothrom do na leasanna uile lena mbaineann. Áirítear sna Treoirlínte a foilsíodh inniu béim láidir ar an mbealach inar féidir cothroime, oibiachtúlacht agus neamhchlaontacht a bhaint amach, agus ar an mbealach a bhfuil níos mó i gceist leis seo ná breithniú ama craolta do ghrúpaí feachtais. Tá fonn ar Choimisiún na Meán béim a leagan nach n-áirítear leis seo riachtanas le haghaidh cothrom saorga. Leagann na Treoirlínte béim ar an mbealach a mbeadh freastal níos fearr ar an lucht éisteachta agus ar an lucht féachana trí chur chuige clúdaigh nach cur chuige sáraíochta go hiomlán é, agus a leagann béim ar na saincheisteanna i reifreann.”

CRÍOCH 

  • Na Treoirlínte Maidir le Clúdach Reifreann ar fáil le híoslódáil anseo.
  • An Cód maidir le Cothroime, Oibiachtúlacht agus Neamhchlaontacht ar fáil le híoslódáil anseo.

Fuaim & Fís 4 – Babhtaí Maoinithe le Teacht Fógartha

Tá sonraí na mbabhtaí maoinithe atá le teacht faoin Scéim Fuaim & Fís 4 fógartha ag Coimisiún na Meán.

Babhta 53 – Babhta ‘Oscailte’ Fuaim & Fís
Osclófar Babhta 53 ar 9 Aibreán do chraoltóirí agus léiritheoirí neamhspleácha chun tacú le táirgeadh ábhar craolta atá luachmhar ó thaobh an chultúir de, lena n-áirítear ábhar i nGaeilge. Dúnfar an babhta seo ag meán lae Déardaoin, 30 Bealtaine 2024. Tá sé beartaithe go mbeidh cinntí maoinithe ar fáil i Lúnasa 2024.

Babhta 54 – Babhta ‘Oscailte’ Fuaim & Fís
Osclófar Babhta 54 ar an 15 Deireadh Fómhair do chraoltóirí agus léiritheoirí neamhspleácha chun tacú le táirgeadh ábhar craolta atá luachmhar ó thaobh an chultúir de, lena n-áirítear ábhar i nGaeilge. Dúnfar an babhta seo ag meán lae Déardaoin, 28 Samhain 2024. Tá sé beartaithe go mbeidh cinntí maoinithe ar fáil faoi dheireadh Feabhra 2025.

Foilseofar Treoirlínte agus Foirmeacha Iarratais ábhartha do gach babhta ar shuíomh Gréasáin Choimisiún na Meán ar dháta oscailte an bhabhta. Reáchtálfar seimineáir gréasáin d’iarratasóirí ionchasacha freisin. Ní mór gach iarratas a chur isteach trí www.cnamonline.ie

Fuaim & Fís 4Dáta OscailteSeimineár Gréasád d’IarratasóiríSpriocdhátaTorthaí a bhfuiltear ag súil leo
Babhta 53Máírt
9 Aibreán 2024
Máirt 16 Aibreán 2024Déardaoin
30 Bealtaine
12 meánlae
Lúnasa 2024
Babhta 54Máirt
15 Deireadh Fómhair 2024
Máirt
22 Deireadh Fómhair 2024
Déardaoin
28th Samhain
12 meánlae
Deireadh Feabhra 2025

Le haghaidh aon fhiosrúcháin a bhaineann go sonrach le Fuaim & Fís déan teagmháil le: info@cnam.ie