Cód agus Rialacha nua maidir le Físeáin ar Éileamh, agus Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán athbhreithnithe a theastaíonn chun oibleagáidí na hÉireann a chomhlíonadh faoi Threoir an Aontais Eorpaigh maidir le Seirbhísí Meán Closamhairc (AVMSD)
Inniu (05.12.2024) tá Coimisiún na Meán tar éis Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán athbhreithnithe a fhoilsiú, lena gcuirtear críoch le próiseas nuashonraithe a rialachán chun athruithe a chur chun feidhme faoi Threoir an Aontais Eorpaigh maidir le Seirbhísí Meán Closamhairc (AVMSD) agus faoin Acht um Rialáil Sábháilteachta ar Líne agus na Meán, 2022. Faoin Acht um Rialáil Sábháilteachta ar Líne agus na Meán, tá Coimisiún na Meán údaraithe le cóid agus rialacha a fhorbairt a bhaineann le soláthraithe físeáin ar éileamh agus le craoltóirí teilifíse agus raidió atá lonnaithe in Éirinn.
Forálann AVMSD do na caighdeáin íosta agus d’oibleagáidí nach mór do sholáthraithe físeáin ar éileamh agus do chraoltóirí teilifíse cloí leo i réimsí éagsúla, lena n-áirítear sábháilteacht leanaí, inrochtaineacht a seirbhísí, agus an toirmeasc ar ábhar a spreagann an fuath. Leis an Acht um Rialáil Sábháilteachta ar Líne agus na Meán cuirtear creat rialála ar bun maidir leis na seirbhísí sin agus le craoltóirí raidió.
Dúirt Aoife MacEvilly, Coimisinéir an Chraolacháin agus Físeáin ar Éileamh ag Coimisiún na Meán: “Chun tírdhreach meán atá bisiúil agus sábháilte a chinntiú do lucht féachana agus éisteachta na hÉireann, tá sé ríthábhachtach a chinntiú go gcoinnítear na Cóid agus na Rialacha a bhaineann le craoltóirí agus anois, den chéad uair, le soláthraithe seirbhíse físeáin ar éileamh, cothrom le dáta agus ar aon dul le rialacháin an Aontais Eorpaigh. Táimid i dteagmháil le soláthraithe seirbhíse meán le cúpla mí anuas, agus tar éis chur i gcrích ár gcomhairliúchán poiblí, tá áthas orainn go bhfuil naoi sraith Cód agus Rialacha foilsithe againn, atá i bhfeidhm faoi láthair.”
San áireamh leis na naoi rialachán tá Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán Closamhairc ar Éileamh, agus seo an chéad uair is atá seirbhísí físeáin ar éileamh (VOD) faoi réir mhaoirseacht rialála Choimisiún na Meán. Forbraíodh na Cóid agus Rialacha seo tar éis comhairliúchán poiblí a cuireadh i gcrích i mí Lúnasa 2024.
Táthar tar éis na Cóid agus Rialacha eile a bhí ann cheana a nuashonrú chun cloí le AVMSD – An Cód um Chaighdeáin Chlár, Rialacha Rochtana maidir le Craoltóirí Teilifíse, agus an Cód Ginearálta maidir le Cumarsáid Tráchtála san áireamh. Nuashonraíodh na Cóid agus Rialacha seo tar éis comhairliúchán poiblí a cuireadh i gcrích i mí Dheireadh Fómhair 2024.
Is iad seo a leanas Cóid agus Rialacha nua agus athbhreithnithe na Seirbhíse Meán:
- Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán (Soláthraithe Seirbhíse Meán Closamhairc ar Éileamh) – rialacha nua maidir le soláthraithe meán closamhairc ar éileamh (VOD) a éilíonn srianadh ar ábhar a d’fhéadfadh fuath a spreagadh, rud a chosnaíonn leanaí ó rochtain a fháil ar ábhar míchuí agus lena gceanglaítear ar sholáthraithe a chinntiú go bhfuil rochtain ar a gcláir ag daoine faoi mhíchumas.
- Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán (Fógraíocht, Teilishiopadóireacht, Sláine Comhartha agus Eolas) – rialacha athbhreithnithe do chraoltóirí teilifíse maidir le fógraíocht agus teilishiopadóireacht, uasteorainneacha laethúla ar mhíreanna fógraíochta agus teilishiopadóireachta san áireamh.
- Cóid agus Rialacha na Seirbhíse Meán (Fógraíocht do Chraoltóirí Raidió) (Béarla) – rialacha athbhreithnithe le cinntiú gur féidir fógraíocht a aithint agus a dhealú ó ábhar eagarthóireachta, agus lena n-áirítear teorainneacha laethúla ar fhógraíocht raidió.
- Rialacha na Seirbhíse Meán (Rialacha Rochtana maidir le Craoltóirí Teilifíse) – rialacha athbhreithnithe maidir le craoltóirí teilifíse le cinntiú go bhfuil rochtain leanúnach ag daoine faoi mhíchumas ar na cláir a léirítear, agus go gcuirtear leis an rochtain sin le himeacht aimsire.
- An Cód Ginearálta maidir le Cumarsáid Tráchtála – cód athbhreithnithe ina leagtar amach rialacha do chraoltóirí maidir le cumarsáid tráchtála, lena n-áirítear fógraí, urraíocht agus suíomh táirgí.
- Cód maidir le Cumarsáidí Tráchtála do Leanaí (Béarla) – cód athbhreithnithe ina leagtar amach rialacha breise maidir le cumarsáid tráchtála atá dírithe ar leanaí agus arb é is aidhm leo lucht éisteachta agus féachana faoi bhun 18 mbliana d’aois a chosaint.
- An Cód maidir le Cothroime, Oibiachtúlacht agus Neamhchlaontacht (Béarla) – cód athbhreithnithe ina soláthraítear prionsabail atá le cur i bhfeidhm ag craoltóirí d’fhonn cothroime, oibiachtúlacht agus neamhchlaontacht a bhaint amach i gclúdach nuachta agus cúrsaí reatha.
- An Cód um Chaighdeáin Chlár – cód athbhreithnithe ina leagtar amach prionsabail a bhaineann le hábhar eagarthóireachta d’fhonn díobháil agus cion míchuí a íoslaghdú.
- An Cód maidir le Tuairisciú Gearr Nuachta – cód athbhreithnithe ina gceadaítear do chraoltóirí sleachta nuachta gairide d’imeachtaí, a chraolann craoltóirí eile agus ar díol spéise don phobal iad, a úsáid ar mhaithe le tuairisciú nuachta.
In 2025, tosóidh Coimisiún na Meán ar an obair a theastaíonn chun na Cóid agus Rialacha a nuashonrú, bunaithe ar an aiseolas a fuarthas mar chuid den phróiseas comhairliúcháin a rinneadh i mbliana.